One of the oldest
football clubs in Albania was founded in 1923 in the port of Valona
called the Shoqeria
Sportive Valona. The club was founded with the intention of being the best and
most popular in the city. Only club financing at that time did not represent a
problem. The funds were covered by donations from members
and from various activities in the city for the purpose of functioning of the
football club. The city of Valona, located on the shores of the Ionian Sea, was
the capital of Albania for a very short time. During the 1920s, the club played
only friendly matches, mostly against local clubs, but also against clubs from
Italy and Montenegro. The club from Valona is one of the founders of the
football association of Albania, and it also took part in the first
championship of this country in 1930, taking the last place under the name Sportklub Shoperia Valona.
After the founding, the
club performed in white jerseys, mainly because of the insistence of the former
president of the club, following as an example clubs from England, although the
original agreement when the club was formed was that club colors should be red
and black, as the colors of the national flag of Albania.
In the mid-1930s, there
were major financial problems in the club. One of the first moves of the new
club owner was to associate with a local youth club. After this move of the new management, the club changed its name to Shoqat
Sportive Ismail Qemali. The club was named after Ismail Qemali, the most
respected historical figure in Albania, who proclaimed Albania's independence
in Valona on December 28, 1912.
Only in 1937, for the
first time, red black striped jerseys were noticed in photographs and based on
the articles from local newspapers.
At the beginning of the
World War II in Europe in 1939, Italy occupied Albania and this country began
to be under its direct protectorate. Football in most Albanian cities continued
to play but only unofficial matches. Valona, as the largest Albanian port, was
the base of German submarines and the city was bombarded by the British on
several occasions. For these reasons, the club from Valona could not function
during the war period.
The club continued its
work in 1944 under the name Flamurtari,
which in translation means standard-bearer. Footballers of this team played in
red jerseys. The first post-war championship began in September 1945, and Flamurtari
took 4th place from 6 teams. Over the next 40 years, the club failed to achieve
the dream of its fans and win the Championship title, although they played on a
few occasions in the finals of the Championship. In 1951, the club again
changed its name into Pune football club
(football club Rad), so that later they would change the name of the club back
to Flamurtari, in 1958. During this period, the greatest success of this team
was the finals of the National Cup where they were defeated by Dinamo from
Tirana. This is the first defeat of Flamurtari in the Cup final of total eight
in its history.
Football in Albania
progressed slowly in that period, because the people themselves did not have
too much access to information, the country was closed, and the only view to
the world was through state television and radio channels that did not transmit
a realistic picture of the world. The freedom of speech and movement was
restricted to the people. At the beginning of the 60’, the Port of Valona lost
its significance after the Albanian leader Enver Hoxha turned to cooperation
with China. Albania withdrew from the Warsaw Pact and Soviet ships sailed from
Valona.
The Golden
Period of the Club was in the 80’ of previous century when they finally
returned to the top of the Albanian football. The beginning of the golden age
of the club coincided with the re-introduction of red black jerseys, which
today is a trademark of this club. During that period, Flamurtari had reached
the National cup five times, but only on two occasions they managed to reach
the trophy, in 1985 and 1988, and on several occasions to achieve, for their
conditions, notable results in the European competitions. In the 1985/86
season, Flamurtari was eliminated in the first round of the UEFA Cup from
Spanish Barcelona (featuring Mark Hughes, Gary Lineker, Antonio Zubizareta and
Viktor Muñoz), without a defeat, due to the goal rule during visit, thanks to Esteban Benitez's goal at the end of the
match in Valona (0: 0 1: 1). In the following season, Flamurtari achieved their
most significant result in European competitions. In the first round of the
UEFA Cup, the red black eliminated the Belgrade Partizan thanks to the Eurogoal
of Sokol Kushta at the JNA stadium in Belgrade. This match will become an
integral part of the history of both these clubs. In the next round, Flamurtari
surprised again by eliminating East German Vizmut Aue (0: 1, 2: 0). In the 1/16
of the finals of UEFA Cup, Flamurtari was again assigned to Barcelona. At the
Nou Camp stadium, Barcelona beat them with 4:1 result with two goals from
Lineker. In the draw game, in front of a crowded stadium, Flamurtari scored a
1: 0 goal by Sokol Kushta, but that was insufficient to continue the European
fairy tale of the Valona players.
1984/85
1986/87
In 1990, Albania left the one-party system. Communism fell, Alija Ramiz came to power, and later Sali Berisha, and Albania slowly became a more open country. In the 1990/1991 season Flamurtari won their first and only Championship title in the history of the club. Football players of this club failed to round up a great season, and win in the Cup final where they were defeated by Partizani from Tirana after the performance of penalty-kick. With this title, Flamurtari gained the right to their first and only participation in the Champions Cup where they were eliminated in the first round by the Swedish Goteborg (1: 1, 0: 0). But only then problems began, because of the new system and openness of Albania towards Europe, many players have left the club and went abroad.
Cup winners / Pobednici kupa
(Foto: Flamurtari official)
Flamurtari : Partizan (foto: crno-bela-nostalgija.blogspot.com)
Sokol Kushta vs Barcelona
FK Fljamurtari Valona
Jedan od najstarijih
fudbalskih klubova u Albaniji osnovan je 1923. godine u luci Valoni
pod nazivom Shoqeria
Sportive Valona. Klub je osnovan sa namerom da bude najbolji i najpopularniji u
gradu. Samo finansiranje kluba u to vreme nije predstavljao problem. Finansije
su bile pokrivene donacijama članova i
od različitih aktivnosti u gradu u svrhu funkcionisanja fudbalskog
kluba. Sam grad Valona, koji se nalazi na obali Jonskog mora, na kratko je bila
prestonica Albanije. Tokom 20-ih godina prošlog veka klub je igrao samo
prijateljske mečeve, uglavnom protiv lokalnih klubova, ali i protiv klubova iz
Italije i Crne Gore. Klub iz Valone jedan je od osnivača fudbalskog saveza
Albanije, a učestvovao je i u prvom šampionatu ove zemlje 1930. godine.
zauzevši poslednje mesto pod imenom Sportklub Shoperia.
Nakon osnivanja, klub
je nastupao u belim dresovima, najviše zbog insistiranja tadašnjeg predsednika
kluba, a po uzoru na klubove iz Engleske, iako je prvobitni dogovor prilikom
stvaranja kluba bio da klubske boje budu crveno crne po ugledu na državnu zastavu
Albanije.
Sredinom 30-ih godina
došlo je do velikih finansijskih problema u klubu. Jedan od prvih poteza novog
vlasnika kluba bilo je udruživanje sa jednim lokalnim omladinskim klubom. Nakon
ovakvog poteza novog rukovodstva, klub je promenio ime u Shoqata Sportive Ismail Qemali.
Naziv su dobili po Ismailu Qemaliju, najcenjenijoj istorijskoj ličnosti u
Albaniji koji je upravo u Valoni proglasio nezavisnost Albanije 28.12.1912. godine.
Tek 1937. godine prvi put su primećeni crveno-crni prugasti
dresovi na fotografijama i na osnovu članaka iz lokalnih novina.
Početkom Drugog
svetskog rata u Evropi 1939. godine Italija je zauzela Albaniju i time je ova
zemlja počela da bude pod njenim direktnim protektoratom. Fudbal u većini
albanskih gradova je nastavio da se igra ali samo nezvanični mečevi. Valona,
kao najveća albanska luka, bila je baza nemačkih podmornica i grad je u više
navrata bombardovan od strane Britanaca. Iz tih razloga klub iz Valone nije
mogao da funkcioniše tokom ratnog perioda.
Klub nastavlja sa radom
1944. godine pod imenom Fljamurtari, što u bukvalnom prevodu znači barjaktari.
Fudbaleri ovog tima nastupali su u crvenim dresovima. Prvi posleratni šampionat
počeo je septembra meseca 1945. godine. Fljamurtari je zauzeo 4. mesto od 6
ekipa. U narednih 40-ak godina ovaj klub nije uspeo da ostvari san svojih
navijača i osvoji titulu prvaka, iako su u nekoliko navrata igrali u finalu
prvenstva. Godine 1951. klub opet menja ime u fudbalski klub Puna (fudbalski klub Rad). Da bi 1958.
godine ponovo vratili ime klubu u Fljamurtari. U tom periodu najveći uspeh ovog
tima je bilo finale nacionalnog Kupa gde su poraženi od Dinama iz Tirane. Ovo
je prvi poraz Fljamurtarija u finalima Kupa od ukupno 8 tokom svoje istorije.
Fudbal u Albaniji je u
tom periodu sporo je napredovao, jer i sam narod nije imao preveliki pristup
informacijama, zemlja je bila zatvorena, a jedini pogled u svet im je bio preko
državnih televizijskih i radio kanala koji nisu prenosili realnu sliku o
dešavanjima u svetu. A narodu je bila ograničena sloboda govora i kretanja.
Pocetkom 60-ih godina i luka Valona je izgubila na svom značaju nakon što se
Albanski vodja Enver Hodža okrenuo više ka saradnji sa Kinom. Albanija je
istupila iz Varšavskog pakta i Sovjetski brodovi su otplovili iz Valone.
Zlatni preriod kluba su
80-e godine prošlog veka kada su se konačno vratili u vrh albanskog fudbala.
Početkom zlatne ere kluba poklopilo se sa ponovnim uvođenjem crveno crnih
dresova, što danas predstavlja zaštitni znak ovog kluba. U tom periodu
Fljamurtari je pet puta stigao do završnice nacionalnog Kupa, ali samo u dva
navrata su uspeli da dodju do trofeja 1985. i 1988. godine i u više navrata da
ostvare, za njihove uslove, zapažene rezultate u Evropskim takmičenjima. U
sezoni 1985/86. Fljamurtari je eliminisan u prvom kolu Kupa UEFA od španske
Barselone (u kojoj su nastupali: Mark Hjuz, Gari Lineker, Antonio Zubizareta i
Viktor Munjoz), bez poraza, zbog pravila gola u gostima, golom Estebana
Beniteza u samom finišu meča u Valoni (0:0 1:1). Naredne sezone Fljamurtari je
ostvario svoj najzapeženiji rezultat u evropskim takmičenjima. U prvom kolu
Kupa UEFA crveno crni su eliminisali beogradski Partizan zahvaljujući evrogolu
Sokolja Kušte na stadionu JNA u Beogradu. Ova utakmica postaće sastavni deo
istorije oba ova kluba. U narednoj rundi, Fljamurtari je ostvario još jedno
iznenađenje eliminisavši istočnonemački Vizmut Aue (0:1, 2:0). U 1/16 finala Kupa UEFA žreb je
Fljamurtariju opet dodelio Barselonu. Na stadionu Nou Kamp, Barselona je
pobedila 4:1 uz dva gola Linekera. U revanš utakmici, pred prepunim stadionom,
Fljamurtari je ostvario pobedu 1:0 golom Sokolja Kušte, ali nedovoljnim za
nastavak evropske bajke fudbalera iz Valone.
Godine 1990. Albanija
je napustila jednopartijski sistem. Komunizam je pao, na vlast je dosao Alija
Ramiz, nešto kasnije i Sali Beriša, a Albanija je polako postajala otvorenija
zemlja. U sezoni 1990/1991. Fljamurtari je osvojio svoju prvu i jedinu
šampionsku titulu u istoriji kluba. Sjajnu sezonu fudbaleri ovog kluba nisu
uspeli da zaokruže i pobedom u finalu Kupa gde su poraženi od Partizana iz
Tirane nakon izvođenja jedanajsteraca. Ovom titulom Fljamurtari je stekao pravo
na svoje prvo i jedino učešće u Kupu šampiona gde su eliminisani u prvom kolu
od švedskog Geteborga (1:1, 0:0). Ali
tek tada kreću problemi, zbog novog sistema i otvorenosti Albanije prema
Evropi, mnogi igrači su napustili klub i uputili se u inostranstvo.
Već naredne sezone klub
je krenuo sa minusom od šest bodova zbog finansijskih problema. U nastavku
90-ih godina Fljamurtari je imao veoma promenljive rezultate. Najbliži
osvajanju titule fudbaleri iz Valone bili su sezone 1996/97. ali u tome nisu
uspeli najviše zbog stanja u državi koje je zavladalo nakon što je demokratska
stranka manipulisala izbornim rezultatima 1996. godine. Neredi su kulminirali
1997. godine kada je došlo do žestokih nemira u većim gradovima koje su u
jednom momentu kontrolisale ulične bande i naoružane ,,grupe građana”. Nakon
ovih događaja klub je postao stabilan, ali uspeha u prvenstvu nije bilo.
Fljamurtari je osvojio još dva nacionalna kupa 2009. i 2014. godine, ali bez
većih uspeha u evropskim takmičenjima. U sezoni 2016/17. klub je u poslednjem
kolu uspeo da se izbori za opstanak u
prvoligaškom društvu.
Fudbalski klub
Fljamurtari nastupa na gradskom stadionu u Valoni kapaciteta 16500 mesta.
Ranije su nastupali na stadionu na cijem se mestu danas nalazi njihov trening
centar.
Navijači Fljamurtarija
nazivaju se ,,crveno crna flota”. Utakmice svog kluba prate sa istočne tribine.
Smatraju se za najvernije navijače u zemlji. Ali danas na stadionu u Valoni ima
daleko manje publike u odnosu na komunističko doba.
Nikola Radulović
translation/ prevod: Tea Besu
Нема коментара:
Постави коментар